ماجرای ساخت ۹استخر قدیمی پونک چیست؟ |دخترهای پونک کجا شنا می‌کردند؟
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۸۴۸۴۸
همشهری آنلاین - مریم باقرپور: استخرهای پونک در سراسر آنجا پراکنده‌اند و در گذشته همه اهالی پونک می‌توانستند از آبش استفاده کنند اما غریبه‌ها اجازه نداشتند. هر استخر، مسئولی داشت که از ارباب پول می‌گرفت و آب را میان مردم تقسیم می‌کرد. همه قنات‌ها و استخرهای پونک به دستور ارباب‌های زمان خود ساخته شدند به جز قنات قدیمی که از دره پونک زیر پل فرحزاد سرچشمه می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
استخر باغچه گیلاسی در انتهای کوچه پونه دوم از محدوده منطقه۲ تهران، تا چندسال پیش پر آب بود اما این روزها به متروکه‌ای تبدیل شده که جز چند نفر از اهالی که در خانه‌هایشان اطراف آن است، کسی از حال و روزش خبر ندارد. این خانه‌ها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ساخته شده‌اند و قدمت زیادی ندارند. «حسین خراسانی»، عکاس قدیمی پونک می‌گوید: «در قدیم زمین‌های پایین استخر، باغ گیلاس و بالای آن توت بود. بخش زیادی از این باغ‌ها این روزها از بین رفته‌اند اما سمت راست استخر هنوز چند درخت توت باقی مانده است.»
از لوله قطوری که داخل استخر باغچه گیلاسی هست، آب به سمت باغ خرابه‌ده در جنوب پونک می‌رود. داخل این باغ موتوری تعبیه شده که با روشن شدن آن، آبی که باید استخر باغچه گیلاسی را پر کند، استخر خرابه‌ده را پر می‌کند. باغ خرابه ده، روستای خشت و گلی قدیمی پونک بود که به دلیل بارندگی زیاد از بین رفت و از آن به بعد به نام خرابه‌ده معروف شد. داخل این باغ بزرگ که متعلق به «غفار فرمانفرما»، یکی از پسران فرمانفرماست استخر بزرگی قرار دارد که هنوز هم پرآب است و درختان را آبیاری می‌کند. در حال حاضر در این باغ مجتمع تفریحی، فرهنگی هویزه ساخته شده و متعلق به یکی از ارگان‌های دولتی است.
قدیمی‌ترین استخر پونکقدیمیترین استخر پونک در انتهای کوچه پونه پنجم قرار دارد که هنوز هم گاهی آب آنجا در جریان است. این استخر به دلیل نزدیکی به باغ گلپولک که فرمانفرما ۳دانگ آن را به یکی از همسرانش، «بتول احشمی» بخشیده است به «استخر کنار گلپولکه» معروف است. «فدایی» دختر آخرین کدخدای پونک می‌گوید: «استخر بزرگ پونک گواراترین آب را داشت. پدرم آن را پرآب می‌کرد و صبح تا غروب باغ‌هایمان را آب می‌دادیم. ما در خانه پرفسور عدل که شمال استخر است زندگی می‌کردیم و دسترسی‌مان به آب راحت‌تر از بقیه بود.»
پرفسور یحیی عدل، پزشک مخصوص شاه بود که به گفته حسین خراسانی وقتی هرکدام از اهالی به خانه‌اش می‌رفتند آنها را رایگان درمان می‌کرد. خانه عدل که همچنان در سبزرنگ چوبی آن با پیچک‌های اطرافش یکی از تصاویر زیبای روستا را ماندگار کرده قابل تردد نیست. از این خانه اهالی ماجراهای بسیاری نقل می‌کنند. از کاترین، دختر عدل که بعد از افتادن از کوه و فلج شدن عاشق می‌شود و چند بار ازدواج می‌کند گرفته تا استخر داخل خانه که فقط دخترهای پونک اجازه شنا در آن داشتند. چند سالی است بعد از پوشاندن استخر، ساختمانی به نام نارون داخل خانه پروفسور عدل ساخته شده که از نام ۳درخت نارون قرینه و زیبای اطراف استخر کنار گلبولگ گرفته شده است. متأسفانه این نارون‌ها به دلیل تغییر مسیر آب بعدها خشک شده‌اند.
خراسانی می‌گوید: «آب استخر به دلیل نشت فاضلاب خانه‌های بالادست و رستوران‌های فرحزاد دیگر آشامیدنی است. اما بعد از لوله‌کشی آب پونک ۵، ۶ خانوار که توان مالی ندارند همچنان از همین آب استفاده می‌کنند.»
نبش کوچه پونه یکم، دیوارهای کاهگلی ویلای دکتر غفار فرمانفرما و مادرش دیدنی است. پسر فرمانفرما، بعد از فوت پدرش، ارباب ده پونک محسوب می‌شود و رعیت برای بردن بار و مایحتاج به داخل آن می‌رفتند. این باغ از پایین به باغ خرابه‌ده وصل بود و درختان انار داشت اما بعدها این دو باغ از هم جدا می‌شود. «غلامحسن پونکی» از اهالی محله دراین‌باره بیشتر توضیح می‌دهد: «استخر داخل این ویلا که بین اهالی به استخر اندرونی معروف است هنوز آب دارد. قدیم آب آن از قنات پونک گرفته می‌شد اما این روزها با چاهی که حوالی آن حفر شده سیراب می‌شود.»
درست روبه‌روی ورودی باغ دکتر غفار، باغ منوچهر قره‌گوزلو و دختر فرمانفرما قرار دارد که درخت‌های سربه‌فلک کشیده آن را نمای زیبایی به پونک داده است. خراسانی می‌گوید: «باغ قره‌گوزلو بزرگ‌تر از باغ دکتر غفار است. این باغ، مهم و شیک در پونک محسوب می‌ِشد. چون خانواده پهلوی از آب آنکه گوارا و خوش‌نوش بود استفاده می‌کردند. استخر این باغ در چند سال گذشته با سطح زمین تنیس کنارش یکی شده و از آن برای برگزاری مراسم عروسی و عزا استفاده می‌کنند.»
عکس‌های رویایی در باغ سلیمانسلیمان یکی از باغداران قدیمی پونک بود. پسران او همگی نوحه‌خوان و مذهبی بودند و مخالفت‌شان را با خاندان فرمانفرما علنی کرده بودند. همین هم باعث شد تا فرمانفرما باغ او را بخرد و او را از پونک دور کند. اما هنوز باغ سلیمان یکی از معروف‌ترین باغ‌های پونک است. کامل‌ترین و بهترین نما برای تماشای این باغ انتهای کوچه امامزاده عینعلی(ع) و زینعلی(ع) است. به گفته اهالی قدیمی این باغ فضای زیبایی دارد و سال‌ها از آن برای فیلمبرداری و عسکبرداری مراسم عروسی استفاده می‌شد.
خراسانی هم می‌گوید: «پایین باغ سلیمون، باغ عموی من است. داخل آن یک استخر بزرگ قرار دارد که پرآب است. حوضچه‌هایی هم با پل‌های چوبی داخلش قرار دارد که خیلی زیباست. این باغ با باغ گلپولک هم‌مرز بوده و رودخانه‌ای که کانال‌کشی شده و آب آن از یونجه‌زار کتل‌خاکی در امامزاده داود(ع) می‌آید آن را تغذیه می‌کند.»
برای رفتن به دره سنجک باید از مسیر خاکی که قبلاً مال‌رو بود از کنار مرکز معاینه‌فنی شمال بزرگراه نیایش عبور کرد. روزگاری، درست همین حوالی استخری بود که برای ساخت بزرگراه نیایش مدفون شد. باغ میونه نام باغی که این استخر در آن قرار دارد توتستانی بود که دیگر چهره باغ ندارد و درختان آن در حال نابودی است. گذر از جاده خاکی باغ میونه، ورودی دره سنجک است که همگی وقف‌اند. درختان توت این دره با رودخانه‌ای که آب آن از فرحزاد می‌آید فضای روستایی خارج از پایتخت دود گرفته را تصویر می‌کند. استخر ۴متری دره سنجک که از چشمه‌ای زلال با فاصله کمتر از ۱۰متر سیراب می‌شود نیاز به لایروبی دارد. به گفته خراسانی همه استخرهای پونک در ۳۰ سال گذشته به دلیل لایروبی نشدن، به لجنزار تبدیل شده‌اند و ممکن است تا چند سال آینده از بین بروند.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: منطقه۲ قنات هویت شهری همشهری محله آب روستا منطقه ۲ باغ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۸۴۸۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سندرم تراکم،بلای جان کلانشهرها/ ضرورت تغییرالگوی ساخت مسکن از آپارتمان‌های انبوه به خانه‌های یک طبقه حیاط‌دار
مهدی عسگری درباره ضرورت تغییر الگوی ساخت شهر و مسکن از آپارتمان‌های انبوه و توسعه عمودی به خانه‌های یک طبقه حیاط‌دار، گفت: ریشه بسیاری از مشکلات کلانشهرها، تراکم جمعیت در یک جغرافیای محدود است، روندی که در صورت تداوم، چالش‌های مزمن اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی و فرهنگی را تشدید و تاب‌آوری را متلاشی خواهد کرد.
نماینده مردم کرج، اشتهارد و فردیس در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد با افزایش طبقات آپارتمان‌ها، آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری افزایش می‌یابد، ادامه داد: تغییر الگوی ساخت شهر و مسکن از آپارتمان‌های انبوه و توسعه عمودی به خانه‌های یک طبقه حیاط‌دار و توسعه افقی، یک نیاز جدی و مطالبه‌ی عمومی است.
وی اضافه کرد: مصوبه اخیر مجلس در برنامه هفتم مبنی بر افزایش ۲۵ درصدی مساحت سکونتگاهی کشور، تکلیفی است که باید با نظارت مجلس و اهتمام دولت، با جدیت دنبال شود.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم تصریح کرد: این پیشنهاد که در کمیته احیاء اراضی آماده و به تصویب مجلس رسید، بستر قانونی برای توزیع متوازن جمعیت در کشور، مبتنی بر آمایش سرزمین و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه را فراهم کرده است.
منبع: خانه ملت
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»